प्रस्तवना
आरोग्य विभागाव्दारे आरोग्य विषयक योजना व सेवा उपलध्ब करून देण्यात येतात. सदर आरोग्य विषयक सेवा आरोग्य संस्थामार्फत देण्यात येतात, त्याची व्याप्ती खालील प्रमाणे
1) प्राथमिक आरोग्य केंद्र : 33
2) प्राथमिक आरोग्य पथके : 5
3) जिल्हा परिषद दवाखाने : 2
4) आयुर्वेदीक दवाखाने : 1
5) उपकेंद्र : 183
साधारण : पाच ते सहा उपकेंद्रासाठी एक संदर्भ संस्था म्हणून प्राथमिक आरोग्य केंद्र कार्यरत असते. लोकसंख्येचा विचार केला तर बिगर आदिवासी क्षेत्रासाठी 30 हजार लोकसंख्येमागे व आदिवासी क्षेत्रासाठी 20 हजार लोकसंख्येमागे एक प्राथमिक आरोग्य केंद्र कार्यरत असते. तसेच बिगर आदिवासी क्षेत्रामध्ये 5 हजार लोकसंख्येमागे व आदिवासी क्षेत्रामध्ये 3 हजार लोकसंख्येमागे एक उपकेंद्र कार्यरत असते. बिगर आदिवासी कार्यक्षेत्रातील प्राथमिक आरोग्य केंद्रात 2 वैद्यकिय अधिकारी व त्यांच्या सहाय्यसाठी 12 निमवैद्यकीय अधिकारी व इतर कर्मचारी असतात. आदिवासी कार्यक्षेत्रातील प्राथमिक आरोग्य केंद्रात 2 वैद्यकिय अधिकारी व त्यांच्या सहाय्यसाठी 13 निमवैद्यकीय अधिकारी व इतर कर्मचारी असतात. प्राथमिक आरोग्य केंद्रात 24 तास सेवा उपलध्ब आहे. स्थानिक उदभवणा-या आजरांवर नियंत्रण मिळवणे, राष्ट्रीय आरोग्य कार्यक्रमांची अमंलबजावणी करणे, प्रयोगशाळेच्या सेवा व रूग्णवाहिका सेवा इ, कार्य प्राथमिक आरोग्य केंद्रामार्फत शासन निर्णयातील दराने पुरविण्यात येतात. राज्यशासन व केंद्रशासन यांच्याकडून वेळोवेळी प्राप्त होणा-या आरोग्य विषयक सुचना व कार्यक्रमांची अमंलबजावणी आरोग्य विभागामार्फत करण्यात येते.
अ.क्र. |
सेवांचा तपशिल |
सेवा पुरविणारे अधिकारी/कर्मचारी यांचे नाव व हुद्या |
सेवा पुरविण्याची विहित मुदत |
सेवा मुदतीत न पुरविल्यास तक्रार करावयाच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्याचे नाव व हुद्या |
1 |
किरकोळ आजारात उपचार
|
परिचारीका/प्रसाविका |
वेळापत्रकानुसार दिलेल्या भेटीनंतर |
जिल्हा आरोग्य अधिकारी,
|
2 |
किरकोळ आजारावरील उपचार
|
वैद्यकिय अधिकारी, तालुका आरोग्य अधिकारी |
1) आगमनानंतर 2) विविक्षित दिवशी 3) शिबीरांच्या दिवशी |
जिल्हा आरोग्य अधिकारी,
|
अ.क्र. |
सेवांचा तपशिल |
सेवा पुरविणारे अधिकारी/ कर्मचारी यांचे नाव व हुद्या |
सेवा पुरविण्याची विहित मुदत |
सेवा मुदतीत न पुरविल्यास तक्रार करावयाच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्याचे नाव व हुद्या |
|
थुंकी-तपासणी
टोचणी व अ जीवनसत्वाची मात्रा,
रक्तक्षय विरोधक गोळयांचे वाटप
|
|
|
|
3 |
जननी सुरक्षा योजना |
संबंधित कार्यक्षेत्रातील वैद्यकिय अधिकारी व आरोग्य कर्मचारी प्राथमिक आरोग्य केंद्र
|
प्रसुतीनंतर सात दिवसांपर्यंत |
जिल्हा आरोग्य अधिकारी,
|
अ.क्र. |
सेवांचा तपशिल |
सेवा पुरविणारे अधिकारी /कर्मचारी यांचे नाव व हुद्या |
सेवा पुरविण्याची विहित मुदत |
सेवा मुदतीत न पुरविल्यास तक्रार करावयाच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्याचे नाव व हुद्या |
4 |
कुटुंब कल्याण योजना
|
संबंधित कार्यक्षेत्रातील वैद्यकिय अधिकारी व आरोग्य कर्मचारी प्राथमिक आरोग्य केंद्र |
प्रकरणेनिहाय दरमहा |
जिल्हा आरोग्य अधिकारी,
|
5 |
गर्भवती मातांना बुडीत मजुरी देणे |
संबंधित कार्यक्षेत्रातील वैद्यकिय अधिकारी व आरोग्य कर्मचारी प्राथमिक आरोग्य केंद्र
|
प्रकरणेनिहाय दरमहा |
जिल्हा आरोग्य अधिकारी,
|
6 |
मातृत्व अनुदान (आदिवासी मातांसाठी) |
संबंधित कार्यक्षेत्रातील वैद्यकिय अधिकारी व आरोग्य कर्मचारी प्राथमिक आरोग्य केंद्र
|
लाभार्थीनिहाय |
जिल्हा आरोग्य अधिकारी,
|
7 |
गरोदर मातांची सोनोग्राफी तपासणी |
संबंधित कार्यक्षेत्रातील वैद्यकिय अधिकारी व आरोग्य कर्मचारी,प्रा.आ.केंद्र
|
प्रकरणेनिहाय |
जिल्हा आरोग्य अधिकारी,
|